Ελεύθερη παρτίδα | partie libre, rubber bridge ή λίμπρα

Η ελεύθερη παρτίδα είναι η παραδοσιακή μορφή του contract bridge. Παίζεται από 4 παίκτες αλλά μπορούν να συμμετέχουν μέχρι και 6, οι οποίοι παίζουν εναλλάξ μεταξύ τους (εκτός αν πρόκειται για partie fixe, οπότε παίζεται με σταθερά ζεύγη). Συνήθως παίζεται με χρήματα. Παράλληλα με την τεχνική, στο rubber σπουδαίο ρόλο παίζει και η τύχη καθώς το βασικό είναι να μοιράζεται φύλλο στον άξονα.

H διασημότερη παρτίδα όλων των εποχών ήταν η «Bridge battle of the century” που παίχτηκε το διάστημα μεταξύ Δεκεμβρίου του 1931 και Ιανουαρίου του 1932 ανάμεσα στις ομάδες των Ely Culbertson και Sidney Lenz. Μετά από 150 rubbers ο Culbertson αναδείχτηκε νικητής. Ο αγώνας είχε τόσο προσελκύσει το ενδιαφέρον του κόσμου ανά την υφήλιο ώστε στην συνέχεια έδωσε τεράστια ώθηση τόσο στο ίδιο το παιχνίδι όσο και στις αγοραστικές θεωρίες του ίδιου του Culbertson.

Πώς παίζεται: Συνήθως χρησιμοποιούνται δύο τράπουλες, για οικονομία χρόνου. Όσο μοιράζει ο dealer, ο συμπαίκτης του ανακατεύει την δεύτερη τράπουλα και την τοποθετεί στα αριστερά του παίκτη που θα μοιράσει στην συνέχεια. Ο dealer αλλάζει με ωρολογιακή σειρά.

Αρχικά οι παίκτες τραβάνε φύλλο για να αποφασιστεί η σειρά των παικτών. Το μεγαλύτερο φύλλο ορίζει τον dealer, ο οποίος δίνει αρχικά την τράπουλα στον αριστερά του παίκτη για να ανακατέψει και στον δεξιά για να κόψει, και μοιράζει παίζοντας με τον επόμενο παίκτη εναντίον των 2 άλλων. Αν στην παρτίδα συμμετέχει και 5^ος παίκτης, αρχικά βγαίνει εκτός αυτός που τράβηξε το μικρότερο φύλλο και στην συνέχεια, βγαίνει ο τέταρτος και όποιος μπαίνει παίζει με τον αρχικό πρώτο (τον επονομαζόμενο και «σουέτα») -άρα τα ζευγάρια είναι: 12-34, 15-23, 14-25, 13-45, 24-35. Για 6 παίκτες τα ζευγάρια είναι τα ακόλουθα: 12-34, 15-26, 35-46, 13-24, 16-25, 36-45, 14-23, 56- οι 2 χαμένοι.

Το αγοραστικό σύστημα που θα ισχύει για όλους ορίζεται εξαρχής (το οποίο είναι γενικά πολύ πιο απλοποιημένο σε σχέση με το αγοραστικό και συνήθως περιλαμβάνει τις πολύ βασικές συμβάσεις όπως Stayman, Transfer, Landy κτλ).

Ο πίνακας των σκορ: Αρχικά σχεδιάζεται μία κατακόρυφη γραμμή για να διαχωρίσει τους δύο άξονες. Στην συνέχεια μία οριζόντια διαχωρίζει τα σκορ «πάνω από την γραμμή» από εκείνα «κάτω από την γραμμή». Μόνο αγορασμένες λεβέ που έχουν πραγματοποιηθεί γράφονται κάτω από την γραμμή. Οι άνω, οι μέσα, τα μπόνους και οι ποινές γράφονται όλα πάνω από τη γραμμή στην αντίστοιχη περιοχή του άξονα.

Οι λεβέ στα χωρίς ατού μετράνε για 30 πόντους (εκτός από την πρώτη που μετράει για 40), οι λεβέ στα μαζέρ επίσης 30 ενώ οι λεβέ στα μινέρ 20. Πρόκειται μόνο για τις λεβέ που έχουν αγοραστεί και πραγματοποιηθεί. [Οπότε αν αγοραστούν 2ΧΑ και τελικά βγουν 4, κάτω από την γραμμή θα γραφτεί 70 (40+30) και πάνω 100 (50 για καθεμία άνω)].

Όταν πραγματοποιείται κοντρέ συμβόλαιο, το σκορ κάτω από την γραμμή διπλασιάζεται και μεγαλώνει και η αξία των επιπλέον λεβέ. Δεν επηρεάζονται όμως τα bonuses για τα ονέρ ή για τα σλεμ. Αντίστοιχα στο ρεκοντρέ συμβόλαιο το σκορ τετραπλασιάζεται.

Όταν μία πλευρά έχει γράψει 100+ πόντους κάτω από την γραμμή (σε μία ή περισσότερες διανομές) έχει κλείσει μανς. Σχεδιάζεται μία οριζόντια γραμμή κάτω από το σκορ της μανς και οποιοδήποτε μερικό σκορ έχουν γράψει οι αντίπαλοι μέχρι εκείνη την στιγμή δεν μετράει πια για την μανς, απλώς συνυπολογίζεται σε όσα έχουν γράψει πάνω από την γραμμή. Ο πρώτος άξονας βρίσκεται πλέον στην δεύτερη μανς ενώ ο άλλος, άγραφος στην πρώτη.

Στην δεύτερη μανς αυξάνονται τόσο τα bonuses για τα σλεμ όσο και οι ποινές.

Η παρτίδα τελειώνει όταν ο ένας άξονας συμπληρώσει πρώτος δύο περιοχές μανς. Το bonus για το rubber αν οι αντίπαλοι δεν έχουν συμπληρώσει μανς είναι 700 πόντοι, ενώ αν ήταν όλοι στην δεύτερη είναι 500.

Bonus: Γράφονται πάνω από την γραμμή για τα ακόλουθα:

Κάθε άνω: 50, 100 (κοντρέ στην 1η), 200 (κοντρέ στην 2η)

Rubber (κλείσιμο παρτίδας): 700 αν οι αντίπαλοι δεν έχουν συμπληρώσει την πρώτη μανς, 500 αν βρίσκονται στην 2η

Ονέρ (αν βρίσκονται στο ίδιο χέρι): 150 για όλους τους άσους στα ΧΑ, 150 για τα 5 τοπ ονέρ, 100 για τα 4 από τα 5 τοπ ονέρ.

Σλεμ (αν είναι αγορασμένα): 500 για το μικρό σλεμ στην 1η και 750 για την 2η, 1000 για το μεγάλο σλεμ στην 1η και 1500 για την 2η.

Ποινές: Ισχύουν οι ίδιοι κανόνες με το αγωνιστικό, δηλαδή σε άκοντρα συμβόλαια η κάθε μία μέσα τιμωρείται με 50 πόντους στην 1η μανς και με 100 στην 2η, ενώ αν οι αντίπαλοι κοντράρουν, οι μέσα στην πρώτη μανς γράφουν 100, 300, 500 (+300 για καθεμία επόμενη λεβέ) και στην δεύτερη 200, 500, 800 (+300 για κάθε επόμενη).

Παράδειγμα

Ακολουθεί το score-sheet μίας παρτίδας λίμπρας. Τα γράμματα στις παρενθέσεις αντιστοιχούν σε διανομές.

(Εμείς) 500 [στ] 100 [στ] 200 [ε] 300 [β] 100 [α]	(Αυτοί)  Κατακόρυφη γραμμή                 . 500 [θ] 50 [η] 50 [γ]                           Γραμμή Α
60 [α]	100 [γ]                         Γραμμή   Β
360 [στ]	90 [δ]                           Γραμμή   Γ
60 [ζ]	40 [η] 90 [θ]

Αρχικά σχεδιάζονται 2 γραμμές: μία κατακόρυφη για τον διαχωρισμό των αξόνων και μία οριζόντια (η Α) κάτω από την οποία θα γράφονται τα σκορ που αντιστοιχούν σε λεβέ που πραγματοποιούνται μόνο εάν έχουν αγορασθεί

[α] Αγοράσαμε 2 πίκες και βγάλαμε 4. Γράφουμε 60 (2*30) κάτω από την γραμμή και 100 (2*50) πάνω

[β] Οι αντίπαλοι παίξανε 3 καρά κοντρέ και μπήκαν 2 μέσα

[γ] Οι αντίπαλοι παίξανε 3ΧΑ και βγάλανε 1 άνω. Άρα γράφουν 100 κάτω από την γραμμή (40+30+30) και 50 από πάνω. Με το 100 κλείνουν την πρώτη μανς και βρίσκονται πλέον στην δεύτερη. Τραβάμε μία νέα οριζόντια γραμμή κάτω από το 100 (την Β) και το δικό μας 60 δεν μετράει πια για την πρώτη μανς αλλά απλώς θα προστεθεί στην συνέχεια στα σκορ πάνω από την γραμμή, ενώ εμείς θεωρούμαστε άγραφοι στην πρώτη.

[δ] Αγοράζουν και μας βγάζουν 3 κούπες

[ε] Αγοράζουν 4 καρά, κοντράρουμε και μπαίνουν μία μέσα

[στ] Αγοράζουμε μικρό σλεμ στις κούπες, μας κοντράρουν και βγάζουμε grand! Κάτω από την γραμμή γράφουμε 2* (6*30)=360 και πάνω 2*50=100 συν 500 σαν bonus για την αγορά του μικρού σλεμ, Τώρα είμαστε όλοι άγραφοι στην δεύτερη (το γραμμένο 90 των αντιπάλων δεν μετράει πλέον για την δεύτερη μανς αλλά θα προσμετρηθεί απλώς στο συνολικό σκορ). Τραβάμε νέα γραμμή από κάτω (την Γ)

[ζ] Αγοράζουμε και βγάζουμε 3 σπαθιά (3*20=60)

[η] Μας αγοράζουν 2 καρά και βγάζουν μία άνω

[θ] Αγοράζουν και βγάζουν 3 πίκες (3*30=90). 90 +40=130 άρα οι αντίπαλοι κλείσανε την δεύτερη μανς και παίρνουν και το bonus των 500 (αν είμασταν ακόμα στην πρώτη θα παίρνανε 700)

Αθροίζοντας τα σκορ έχουμε 1680 για εμάς και 920 για αυτούς άρα με στρογγυλοποίηση +800 για εμάς (θετικό σκορ παρά το γεγονός ότι οι αντίπαλοι κλείσανε την παρτίδα), άρα +8 για τον καθένα από εμάς και αντίστοιχα -8 για τον καθένα από τους άλλους.

Συμπληρώνεται η αντίστοιχη στήλη στον συνολικό πίνακα των σκορ και στην συνέχεια ακολουθεί νέος συνδυασμός παικτών.

	8	12	18	7	11
Παίκτης Α	+8	+20	+38	+31	+31
Παίκτης Β	+8	-4	-22	-22	-11
Παίκτης Γ	-8	-20	-20	-27	-38
Παίκτης Δ	-8	-8	+10	+17	+28
Παίκτης Ε		+12	-6	+1	-10

Τακτική: Στην λίμπρα σκοπός είναι να κερδηθούν πόντοι και βέβαια είναι σημαντικό να κλείσει η μανς για εξασφαλιστεί το bonus του rubber. Οι άνω δεν έχουν τόση σημασία.

Το ξανάνοιγμα της αγοράς (reopening) έναντι μερικών συμβολαίων των αντιπάλων έχει το μειονέκτημα του ότι, σε περίπτωση που δεν πραγματοποιηθεί το συμβόλαιο, εμπεριέχει τον κίνδυνο να οδηγήσει τους άλλους στην μανς. Οι αγορές θυσίας πρέπει να γίνονται με προσοχή καθώς είναι δυνατόν να κοστίσουν περισσότερο ακόμα και από το ίδιο το rubber (δηλαδή ίσως επιτευχθεί αρχικά η αποτροπή του τελικού κλείσιμου της μανς από τους αντιπάλους αλλά ακόμα και αν στην συνέχεια πάρετε την παρτίδα, υπάρχει περίπτωση το bonus να μην είναι αρκετό ώστε να ισοσκελίσει το γραμμένο αρνητικό σκορ).

Στην λίμπρα θα πρέπει ανά πάσα στιγμή να έχετε επίγνωση του τι είναι ήδη γραμμένο κάτω από την γραμμή, τόσο στην δική σας περιοχή όσο και σε αυτή των αντιπάλων καθώς και τον συσχετισμό των μανς. Βάσει αυτών οι αγορές αποκτούν άλλο νόημα: Έστω ότι έχετε ήδη γράψει 40 και επομένως αρκούν μόνο 60 πόντοι για να κλείστε την μανς. Τότε αξίζει να προτείνετε στον συμπαίκτη σας που άνοιξε για παράδειγμα 1 κούπα να παιχθούν 2, ακόμα και με πιο αδύνατα χέρια που σε άλλη περίπτωση θα πασάρανε, καθώς αν τις πραγματοποιήσει θα γράψετε 60 πόντους και άρα θα κλείστε την μανς. Αντίθετα, ακόμα και αν έχετε πολύ περισσότερους πόντους δεν έχει νόημα να αγοράσετε 3 ή 4 κούπες, καθώς η υπέρβαση αφενός θέτει σε κίνδυνο το συμβόλαιο αυξάνοντας τον συντελεστή δυσκολίας, αφετέρου δεν έχει κανένα θετικό αντίκρυσμα στο σκορ: οι 4 κούπες θα γράψουν 4*30 = 120 πόντους, ενώ αντίθετα οι 2 κούπες +2 γράφουν 2*30 + 2*50 (για τις άνω) = 160 πόντους. Άρα πλέον η αγορά 3 κούπες εκ μέρους σας αποκτά άλλο νόημα: γίνεται πρόταση για σλεμ.

Τα μερικά σκορ όπως το 40 ή το 60 είναι πολύ σημαντικά καθώς στην συνέχεια αρκεί να πραγματοποιηθεί ένα συμβόλαιο της τάξης του 1ΧΑ ή 2 σε μαζέρ για να κλείσει η μανς.

Γκουλάς (Goulash): Όταν η αγορά σταματήσει στο επίπεδο 1 και εφόσον το αντίστοιχο σκορ δεν είναι αρκετό για να κλείσει την μανς ο άξονας (πχ εάν η αγορά πάει 1ΧΑ- όλοι πάσο και υπάρχει ήδη γραμμένο 70 τότε το 1ΧΑ παίζεται κανονικά) γράφεται το αντίστοιχο σκορ στον άξονα που αγόρασε το συμβόλαιο (πχ αν αγοραστεί 1 πίκα-όλοι πάσο ο άξονας που την αγόρασε γράφει 30) και στην επόμενη γίνεται γκουλάς: dealer παραμένει ο ίδιος παίκτης που μοίρασε την προηγούμενη διανομή αλλά τώρα η τράπουλα δεν ανακατεύεται όπως συνήθως. Κάθε παίκτης τοποθετεί τα φύλλα που κρατάει στα χέρια του κατά χρώματα και τα χαρτιά στοιβάζονται κατά πακέτα, με τον δεξιά του μοιράσαντα να τοποθετεί πρώτος τα χαρτιά του στο τραπέζι και κατόπιν τους υπόλοιπους με τελευταίο τον dealer. Στην συνέχεια κόβει πρώτος ο αριστερά και μετά ο δεξιά του dealer. Τώρα ο dealer μοιράζει τα φύλλα όχι ένα-ένα αλλά σε 3 δόσεις και τουλάχιστον 3 φύλλα κάθε φορά, πχ 535 ή 544.

Οι συνδυασμοί που προκύπτουν σε κάθε χέρι ή σε κάθε άξονα είναι πολλές φορές σουρεαλιστικοί. Τα μονόχρωμα και τα δίχρωμα χέρια γίνονται ο κανόνας και συχνά θα έχετε το απόλυτο φιτ (7-6) απλώς όχι πάντα με τον συμπαίκτη σας.

Οι κανόνες της αγοράς στο γκουλάς διαφοροποιούνται εντελώς σε σχέση με τις υπόλοιπες διανομές:

• Άνοιγμα σε χρώμα προϋποθέτει 6φυλλο+
• Τα ανοίγματα στο επίπεδο 2 είναι όλα δυνατά και νέο χρώμα από τον συμπαίκτη είναι ο άσος εκεί.
• Τα κοντρ είναι όλα τιμωρίας.
• Χωρίς 6φυλλο αλλά με αξίες ανοίγματος αγοράζουμε 1ΧΑ στο οποίο οι απαντήσεις είναι φυσικές και forcing (δεν ισχύουν stayman ή transfer)

To goulash αποτελεί για τους περισσότερους (κυρίως για τους kibitzers) το πιο διασκεδαστικό κομμάτι της λίμπρας. Απαιτεί κρίση, ψυχολόγηση των αντιπάλων (και του συμπαίκτη) και ένστικτο αυτοσυντήρησης σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από ότι στο κανονικό παιχνίδι και φυσικά αρκετά ανεπτυγμένη την αίσθηση του χιούμορ!

                                                                            ♦
                                                                       ♥       ♥
                                                       ♦           ♥ ♠ ♦               ♣
                                                              ♣ ♥ ♠ ♦ ♣        ♣     ♦                 ♠
                                                      ♥ ♠    ♦ ♣    ♥ ♠ ♦       ♣ ♥ ♠     ♠
                                                  ♦  ♥ ♦  ♣ ♥ ♠    ♦ ♣            ♥                        ♣ ♥     ♠ ♣
                                          ♦                 ♦ ♣ ♠ ♦ ♣ ♥ ♠       ♥
                                                                ♣    ♦ ♥ ♠           ♥        ♥ ♠           ♠
                                                  ♥          ♣ ♥ ♠     ♦ ♣        ♠
                                          ♠                                      ♣

                                               ♠